Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich
EDUKACJA CZYTELNICZA, MEDIALNA I INFORMACYJNA
„Kto czyta książki, żyje podwójnie”
Umberto Eco
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich
to uroczystość obchodzona w ponad 100 krajach na całym świecie!
To święto autorów, ilustratorów, wydawców, książek, Czytelników i czytelnictwa.
Tego dnia odbywa się mnóstwo wydarzeń związanych z czytaniem, spotkań z pisarzami,
a dla wielbicieli książek księgarnie przygotowują rozmaite akcje promocyjne.
Patrząc odrobinę szerzej, to cały kwiecień jest książkowym miesiącem.
2. Kwietnia obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci, o czym pisałam wcześniej.
Historia w pigułce – Światowy Dzień Książki
- W Hiszpanii Dzień Książki to od 1930 roku oficjalne święto, a od 1964 roku obchodzi się je we wszystkich krajach hiszpańskojęzycznych.
- 23 kwietnia świętuje się w Katalonii bardzo uroczyście. To dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z tradycją tego dnia wręczano kobietom czerwone róże – symbol krwi smoka, którego pokonał Święty Jerzy. Z czasem kobiety też zaczęły dawać podarunki i były to właśnie książki.
- Pomysł organizacji święta zrodził się w Katalonii – w 1926 roku wystąpił z nim wydawca, Vicente Clavel Andres.
- W 1995 roku UNESCO ustanowiło Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, a stało się to na wniosek rządu Hiszpanii.
- 23 kwietnia to również ważna data dla literatury na całym świecie. W tym dniu, w roku 1616 zmarli: Miguel de Cervantes, William Shakespeare i Inca Garcilaso de la Vega (przy czym datę śmierci Shakespeare’a podaje się według kalendarza juliańskiego, a pozostałych dwóch autorów– według gregoriańskiego).
- 23 kwietnia to także rocznica urodzin lub śmierci kilku wybitnych pisarzy, między innymi Vladimira Nabokova , Maurice’a Druona, Halldora Laxnessa, Josepa Pla i Manuela Mejia Vallejo.
- W Wielkiej Brytanii Dzień Książki obchodzony jest marcu. 23 kwietnia to na Wyspach Dzień Świętego Jerzego. Jest on patronem Wielkiej Brytanii i to ważny dzień w narodowym kalendarzu.
Książkowy hymn
- Światowy Hymn Książki to symboliczny projekt Światowej Stolicy Książki UNESCO Wrocław 2016.
- Ta inicjatywa to pomysł na połączenie Czytelników z całego świata, tak aby ani język ani kultura nie były barierą utrudniającą wspólne działanie. Hymn ma znaczenie symboliczne i jest złożeniem hołdu książce.
- Tekst hymnu, to wiersz „Włosek poety” autorstwa Tadeusza Różewicza. Autor muzyki to Jan Kanty Pawluśkiewicz, polski kompozytor muzyki poważnej i filmowej. Tekst utworu przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.
- Premiera Światowego Hymnu Książki odbyła się w kwietniu 2017 roku we Wrocławiu i była zakończeniem roku Wrocławia jako Światowej Stolicy Książki.
- Światowa Stolica Książki to tytuł, który co roku przyznaje UNESCO. Jest to wyróżnienie dla miasta, które ma najlepszy program upowszechniający czytelnictwo i promujący książki.
- Pierwszym miastem, które otrzymało tytuł Światowej Stolicy Książki był Madryt. Z polskich miast światową stolicą Książki był Wrocław w 2016 roku.
Prawa autorskie
23. kwietnia to nie tylko święto książek i czytelnictwa, ale też, jak sama nazwa wskazuje dzień praw autorskich. Zarówno pisarze, jak i wydawcy wiedzą, że bez nich rynek książki pewnie by nie istniał.
Co to jest prawo autorskie? Zgodnie z definicją słownikową to „przepisy prawne określające uprawnienia przysługujące autorowi dzieła artystycznego, literackiego lub naukowego”. Oczywiście jest to duże uogólnienie i zagłębiając się w temat sprawa okazuje się bardziej skomplikowana. Na szczęście obecnie prawa autorskiego nie można utracić, chyba że właściciel dzieła dobrowolnie zrzeknie się go. I choć aktualnie większość utworów „z urzędu” jest chroniona prawami autorskimi od momentu powstania, to warto pamiętać o formalnościach, które w razie problemów mogą rozstrzygnąć ewentualne spory.
Historia słowa pisanego jest historią ludzkości. Potęga książek w dążeniu do indywidualnego spełnienia i do zmiany społecznej jest niezrównana. Intymne, a jednocześnie głęboko społeczne książki zapewniają dalekosiężne formy dialogu między jednostkami, wewnątrz społeczności i na przestrzeni czasu.
W Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich UNESCO zaprasza dzieci, młodzież, dorosłych do gromadzenia się wokół książek oraz wszystkich tych, którzy piszą i produkują książki. To dzień świętowania książek jako ucieleśnienia ludzkiej kreatywności i chęci dzielenia się pomysłami i wiedzą, inspirowania zrozumienia i tolerancji.
DLACZEGO CZYTANIE JEST TERAZ WAŻNIEJSZE NIŻ KIEDYKOLWIEK!
Bardziej niż kiedykolwiek, w czasach, gdy większość szkół na całym świecie jest zamknięta, moc książek powinna być wykorzystywana do zwalczania izolacji, wzmacniania więzi między ludźmi, poszerzania naszych horyzontów, stymulowanie naszych umysłów i kreatywności. Czytając i obchodząc Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, możemy otworzyć się na innych pomimo dystansu i podróżować dzięki wyobraźni.
Podróżowanie dzięki wyobraźni, to może zaproponuję spotkanie autorskie z Tomaszem Michniewiczem – dziennikarzem, fotografem, podróżnikiem, autorem książek: „Gorączka”, „Samsara: na drogach, których nie ma”, „Świat równoległy”, „Chrobot” https://www.facebook.com/MBPKatowiceFilia16/.